Η «κατάρα» του DDT ανακυκλώνεται μέσω των ωκεανών

Το διαβόητο εντομοκτόνο DDT απαγορεύτηκε στις περισσότερες χώρες τη δεκαετία του 1970, ωστόσο οι τεράστιες ποσότητες που είχαν χρησιμοποιηθεί ως τότε θα μας συνοδεύουν για χρόνια: τα σταγονίδια απορροφώνται από τους ωκεανούς και απελευθερώνονται σε άλλα σημεία του πλανήτη.

Γερμανοί ερευνητές χρησιμοποίησαν μαθηματικά μοντέλα για να προσομοιώσουν τον κύκλο του DDT στην ατμόσφαιρα και τους ωκεανούς του πλανήτη. Διαπίστωσαν ότι η συγκέντρωσή του στο βόρειο ημισφαίριο συνεχίζει να αυξάνεται αντί να μειώνεται.

«Το DDT απλά κάθεται εκεί και περιμένει τον επόμενο κύκλο» σχολιάζει στο Nature.com ο Γκέραρντ Λάμελ, μέλος της ερευνητικής ομάδας στο Ινστιτούτο Χημείας Max Planck στο Μάινζ της Γερμανίας.

Η μελέτη δημοσιεύεται στο Geophysical Research Letters.

Δηλητήριο

To DDT (διχλωροδιφαινυλτριχλωροαιθάνιο) έχει αποδειχθεί εξαιρετικά τοξικό για πολλούς υδρόβιους οργανισμούς αλλά και για τα πτηνά, καθώς προκαλεί εξασθένιση του κελύφους των αβγών. Στον άνθρωπο είναι γνωστό ότι προκαλεί ορμονικές διαταραχές και πιθανώς καρκίνο.

Δεδομένου ότι δεν διασπάται στον οργανισμό, το DDT ακολουθεί το φαινόμενο της βιοσυσσώρευσης, δηλαδή η συγκέντρωσή του αυξάνεται κατακόρυφα από το ένα διατροφικό επίπεδο του οικοσυστήματος στο επόμενο.

Στην κορυφή αυτής της τροφικής πυραμίδας βρίσκεται ο άνθρωπος, και προηγούμενες μελέτες είχαν ανιχνεύσει το τοξικό εντομοκτόνο στο μητρικό γάλα ακόμα και σήμερα.

Περίπου 1,5 εκατ. τόνοι DDT χρησιμοποιήθηκαν παγκοσμίως από τη δεκαετία του 1940 έως τη δεκαετία του 1970 ως εντομοκτόνο για γεωργική χρήση και οικιακή χρήση. Σήμερα χρησιμοποιείται σε ελάχιστες, αναπτυσσόμενες χώρες, κυρίως για την καταπολέμηση των κουνουπιών που μεταδίδουν την ελονοσία.

Το υπολογιστικό μοντέλο της νέας έρευνας έδειξε ότι οι εκπομπές DDT από τους ωκεανούς υπερβαίνουν τις ποσότητες του αερίου που χρησιμοποιούνται σήμερα σε όλο τον πλανήτη.

Και παρόλο που το εντομοκτόνο χρησιμοποιείται κυρίως στο νότιο ημισφαίριο, τα θερμικά ρεύματα των ωκεανών και της ατμόσφαιρας το μεταφέρουν προς το βορρά, όπου η συγκέντρωσή του συνεχίζει να ανεβαίνει.

Ο φαύλος κύκλος θα διατηρηθεί για πολλά ακόμα χρόνια, μέχρι η τοξική ουσία να θαφτεί κάτω από ιζήματα στο βυθό των θαλασσών, ή να καταστραφεί ψηλά στην ατμόσφαιρα από την ηλιακή ακτινοβολία.

Newsroom ΔΟΛ