Μετέωρα - Το " Far West " της Ελλάδας

Τα θεόρατα βράχια των Μετεώρων δεσπόζουν επιβλητικά στην Καλαμπάκα μεταξύ των βουνών Κόζιακα και Αντιχασίων. Αυτό το μεγαλούργημα της φύσης αποκαλύπτει όλο του το μεγαλείο αιώνες τώρα, καθώς αποτελεί ένα μοναδικό σε ομορφιά γεωλογικό φαινόμενο και ένα σημαντικό μνημείο της Ορθοδοξίας.
Τα Μετέωρα που έχουν χαρακτηριστεί το δεύτερο 'Αγιον Όρος συνεχίζουν τη μοναστική παράδοση εδώ και έξι περίπου αιώνες.

Στη θέα των ιερών βράχων ο επισκέπτης μένει έκθαμβος από την εντυπωσιακή μεγαλοπρέπεια αυτού του γιγαντιαίου πέτρινου συμπλέγματος. Τα ασκητικά παραπήγματα στους βράχους μαρτυρούν την αδιάψευστη παρουσία των πρώτων μοναχών που αφιερώθηκαν ψυχή τε και σώματι στο Θεό. Υπηρετούντες του παμβασιλέα Χριστού κατέγραψαν την ασκητική τους πορεία στη μοναστική ζωή, βαδίζοντας στα μονοπάτια που από τη γη οδηγούν στον ουρανό...
Τα πρώτα μοναστήρια κτίστηκαν με πολλή επιμέλεια και δεξιοτεχνία κατά τον 14ο αιώνα. Με το πέρασμα των χρόνων ορισμένα από αυτά ανακατασκευάστηκαν και άλλα υπέστησαν σημαντικές επισκευές προκειμένου να συμπληρωθούν, και να δοθεί έτσι το τελικό αρχιτεκτονικό τους σχήμα. Έκτοτε ορθώνουν το ανάστημά τους στις κορυφές των βράχων δίνοντας έτσι την εντύπωση ότι αποτελούν το φυσικό τους τελείωμα.
Η ανάβαση παλαιότερα γινόταν με σκαλωσιές στηριγμένες σε δοκάρια σφηνωμένα μέσα στους βράχους, με δίχτυ, και λίγο αργότερα με ανεμόσκαλες. Σήμερα οι προσκυνητές-επισκέπτες χρησιμοποιούν τις σκάλες που λαξεύτηκαν στα βράχια, εξασφαλίζοντας έτσι μία άνετη και ασφαλή ανάβαση στα μοναστήρια.

Από τα 24 μοναστήρια σήμερα λειτουργούν τα έξι ενώ τα υπόλοιπα 15 είναι ακατοίκητα και ερειπωμένα. Oι Ιερές Μονές της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος,της Αγίας Τριάδας, του Αγίου Νικολάου του Αναπαυσά, και του Βαρλαάμ είναι αντρικές ενώ η Ιερά Μονή Ρουσάνου και Αγίου Στεφάνου γυναικείες.
Μοναχοί , ιερείς αλλά και σπουδαίοι αγιογράφοι της εποχής, όπως ο Θεοφάνης και ο Φράγκος Κατελάνος, φιλοτέχνησαν με τοιχογραφίες τους ναούς των Μετεώρων. Η Παναγία η Θρηνωδούσα, ο Εσταυρωμένος, η Γέννηση του Χριστού, τα Μαρτύρια των Αγίων , είναι από το θαυμάσιο εικονογραφικό πρόγραμμα των τοιχογραφιών που κοσμούν το εσωτερικό των ναών. Έχουν πλούσιο χρωματισμό άλλοτε ζωηρό και άλλοτε απαλό, αποδίδεται ζωή και φυσικότητα στα εκφραστικά πρόσωπα και στις κινήσεις τους, και τα θέματα είναι εμπνευσμένα κυρίως από τον χριστολογικό και τον αγιολογικό βίο.
Κάποιες τοιχογραφίες όμως, υπέστησαν σοβαρότατες ζημιές από επιδρομές βανδάλων που δεν σεβάστηκαν την ιερότητα του εκκλησιαστικού χώρου, και άλλες πάλι φέρουν πάνω τους τα ανεξίτηλα σημάδια φθοράς του χρόνου. Τεχνοτροπικά οι τοιχογραφίες εντάσσονται στην τελευταία Παλαιολόγεια βυζαντινή περίοδο.

Στα Μετέωρα σώζονται θησαυροί, κειμήλια και πολλά έργα μικροτεχνίας. Αντιπροσωπευτικό δείγμα μικροτεχνίας είναι το αριστουργηματικό ξυλόγλυπτο τέμπλο που βρίσκεται στο καθολικό της Ιεράς Μονής Αγίου Στεφάνου.
Φορητές εικόνες οι παλαιότερες από τις οποίες σήμερα φυλάσσονται στα σκευοφυλάκια των ναών, Σταυροί με Τίμιο Ξύλο, αρχιερατικοί ράβδοι, χρυσοποίκιλτα ιερατικά άμφια, χειρόγραφα, Ευαγγέλια, σκεύη για λειτουργικούς σκοπούς, μολυβδόβουλλα, αργυρές λειψανοθήκες είναι κάποια από τα μουσειακά εκθέματα, που ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει. Από ιστορικής πλευράς μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι πάνω από χίλιοι χειρόγραφοι κώδικες, καθώς και οι πολύτιμες σε αξία σειρές βυζαντινών και μεταβυζαντινών εγγράφων που σώζονται και φυλάσσονται στα αρχειοφυλάκια των μοναστηριών.
Στην Ιερά Μονή Αγίου Στεφάνου φυλάσσεται και η Θαυματουργός Κάρα του 'Αγιου Χαράλαμπου, ενώ στη Μονή Βαρλαάμ υπάρχει το Ευαγγέλιο που αποδίδεται στον Αυτοκράτορα του Βυζαντίου Κων/νο Πορφυρογέννητο.

Σήμερα τα Μετέωρα έχουν χαρακτηριστεί από τον ΟΗΕ Μνημείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Μέσα απ' αυτή την κληρονομιά οι μοναχοί-ασκητές πορεύονται αιώνες τώρα ακολουθώντας τα βήματα των πρώτων οικιστών Πατέρων τους, σμιλεύοντας την πίστη τους με την υπακοή, την ακτημοσύνη, την ταπεινοσύνη, τη νηστεία και την αδιάλειπτη προσευχή στον Ύψιστο Δημιουργό.

ΙΕΡΕΣ ΜΟΝΕΣ:

1) Η Ι. Μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος ή Μεγάλου Μετεώρου

Ιδρύθηκε στα μέσα του 14ου αιώνα από τον όσιο Αθανάσιο τον Μετεωρίτη (πρώτο κτίτορα και οργανωτή του μοναστικού κοινοβίου) στον μεγαλύτερο βράχο που ονομάστηκε Πλατύς Λίθος.

Ο Διάδοχός του και δεύτερος κτίτορας της Ι. Μ. υπήρξε ο μοναχός όσιος "Ιωάσαφ" , πρώην βασιλεύς Ιωάννης Ούρεσης γιος του Σερβοέλληνα βασιλιά Συμεών Ούρεση Παλαιολόγου που είχε έδρα τα Τρίκαλα.

Στον ιερό του καθολικού υπάρχουν σημαντικές τοιχογραφίες της Μακεδονικής σχολής, ενώ οι αξιόλογες τοιχογραφίες στον κυρίως ναό και τον νάρθηκα θεωρούνται ότι ανήκουν στον Τζώρτζη, μαθητή του Θεοφάνη του Κρητός. Στην ως άνω Ι. Μ. υπάρχουν τα παρεκκλήσια της Θεομήτορος ( Παναγία της Μετεωρίτισσας Πέτρας), του Ιωάννη του Προδρόμου, των Αγίων Ισαποστόλων Κων/νου και Ελένης και του Αγίου Νεκταρίου ( σύγχρονο).

Τα σημαντικότερα κτίσματα είναι η εστία (μαγειρείο), το γηροκομείο, η τράπεζα. Στην Ιερά Μονή του Μεγάλου Μετεώρου υπάρχει πλούσια και αξιόλογη συλλογή χειρογράφων, εικόνων και ιερών κειμηλίων.

2) Η Ι. Μονή Βαρλαάμ

Βρίσκεται απέναντι από το Μεγάλο Μετέωρο. Ιδρυτής της είναι ο ασκητής Βαρλαάμ στα μέσα του 14ου αιώνα . Στην συνέχεια ανακαινίσθηκε από τους αδελφούς Αψαράδες Θεοφάνη και Νεκτάριο από τα Γιάννενα.

Το καθολικό της Ι. Μ. είναι αφιερωμένο στη μνήμη των Αγίων Πάντων και το έκτισαν οι αδελφοί μοναχοί Θεοφάνης και Νεκτάριος το 1541-1544. Οι τοιχογραφίες του καθολικού είναι κυρίως του Φράγκου Κατελάνου από την Θήβα.

Υπάρχει επίσης στην Ι. Μ και το παρεκκλήσι των Τριών Ιεραρχών πάνω στον πρώτο ναΐσκο που οικοδόμησε ο αναχωρητής Βαρλαάμ. Σημαντικά κτίσματα είναι η παλαιά τράπεζα η Εστία ( μαγειρείο) και το γηροκομείο (νοσοκομείο). Επίσης στην ιερά μονή υπάρχει πλούσια και αξιόλογη συλλογή χειρογράφων, εικόνων και ιερών κειμηλίων.

3) Η Ι. Μονή του Αγίου Στεφάνου

Ήταν αρχικά ανδρική, αλλά από το 1961 εγκαταστάθηκε σ' αυτή γυναικεία αδελφότητα Κτίτορες είναι ο όσιος Αντώνιος στις αρχές ως και τα μέσα του 15ου αιώνα και ο όσιος Φιλόθεος, ο οποίος στα μέσα του 16ου αιώνα ξανάχτισε τον ναό του Αγίου Στεφάνου. Περίπου στον 16ο αιώνα τοποθετούνται και οι πρώτες τοιχογραφίες του ναού.

Κατόπιν το 1798, επί επισκόπου Σταγών Παϊσίου από τον Κλεινοβό Καλαμπάκας και ηγουμένου Αμβροσίου, κτίστηκε το σημερινό καθολικό στην μνήμη του Αγίου Χαραλάμπους, του οποίου η κάρα φυλάσσεται εκεί ως το πιο ιερό και θαυματουργό κειμήλιο. Οι τοιχογραφίες στο καθολικό γίνονται από τον πιο σημαντικό ίσως σύγχρονο αγιογράφο Βλάση Τσοτσώνη.

Στην Ιερά Μονή του Αγίου Στεφάνου, στην παλαιά τράπεζα που έχει διαμορφωθεί σε μουσείο ,υπάρχει αξιόλογη και πλούσια συλλογή χειρογράφων, εικόνων και ιερών κειμηλίων.

4) Η Ι. Μονή της Αγίας Τριάδος

Βρίσκεται σ' έναν από τους εντυπωσιακότερους βράχους των Μετεώρων. Από το 1362 υπήρξε οργανωμένο μοναστήρι και το καθολικό κτίστηκε από το 1456 ως 1476. Οι τοιχογραφίες έγιναν από τους αδελφούς Αντώνιο ιερέα και Νικόλαο το 1741. Στον νάρθηκα υπάρχουν τοιχογραφίες από το 1692.

Στην Ι. Μ. υπάρχει το παρεκκλήσι του Τιμίου Ιωάννη Προδρόμου μέσα σε λαξευμένο βράχο με σημαντικές τοιχογραφίες από το 1682. Τα χειρόγραφα της μονής της Αγίας Τριάδος φυλάσσονται στο σκευοφυλάκιο της Ιεράς μονής του Αγίου Στεφάνου.

5) Η Ι. Μονή Ρουσάνου

Ήταν πρώτα ανδρικό μοναστήρι ενώ τώρα είναι γυναικείο. Ο πρώτος ή πρώτοι κτίτορες έκτισαν το μοναστήρι τον 14ο με 15ο αιώνα.

Την σημερινή μορφή την πήρε στις αρχές του 16ου αιώνα από τους αδελφούς ιερομόναχους Ιωάσαφ και Μάξιμο από τα Γιάννενα. Το καθολικό είναι αφιερωμένο στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος. Επίσης τιμάται και η μνήμη της Αγίας Βαρβάρας (4 Δεκεμβρίου). Οι τοιχογραφίες είναι αξιόλογες και έγιναν από άγνωστο ζωγράφο επηρεασμένο από την Κρητική σχολή επί ιερομόναχου Αρσενίου, (ίσως από τον Τζώρτζη, μαθητή του Θεοφάνη του Κρητός).

6) Η Ι. Μονή Αγίου Νικολάου Αναπαυσά



Είναι το πρώτο μοναστήρι που συναντάμε ανεβαίνοντας προς τα Αγια Μετέωρα. Η ίδρυσή του ανάγεται στις αρχές ως τα μέσα του 14ου αιώνα. Το καθολικό έγινε επί μητροπολίτου Λαρίσης Διονυσίου του Ελεήμονος και επί εξάρχου Σταγών ιερομονάχου Νικάνορος.

Το 1527 έγινε η αποπεράτωση της αγιογράφησης του καθολικού από τον Θεοφάνη Στρελίτζα τον Κρήτα, που συγκαταλέγεται στους πιο σημαντικούς αγιογράφους της Ορθοδοξίας. Στις τοιχογραφίες διακρίνουμε την μεγάλη τελειότητα στο σχεδιασμό των μορφών και την άριστη χρωματική απόδοση.

Επίσης στην Ι. Μ. υπάρχει και το παρεκκλήσι του Αγίου Αντωνίου, όπου σώζονται υπολείμματα τοιχογραφιών του 14ου αιώνα. Τα λίγα χειρόγραφα της μονής φυλάσσονται στο σκευοφυλάκιο της Ιεράς Μονής του Αγίου Στεφάνου.

Διαδρομές.

Με ορμητήριο τα Μετέωρα και την Καλαμπάκαμ μπορείτε να επισκευθείτε πολλές άλλες αξιόλογες περιοχές ειδικά το χειμώνα. Τρίκαλα, Καρδίτσα, Λίμνη Πλαστήρα, και πολλές άλλες. Ένα είναι σίγουρο, ότι τα Μετέωρα θα σας επιβληθούν όχι μόνο με τον όγκο τους, αλλά με την απόκοσμη αίσθηση και την μυσταγωγία των μοναστηριών. Ένας συνδιασμός που αξίζει να νιώσετε από κοντά.

Εναντίον του Google Analytics στρέφονται οι γερμανικές υπηρεσίες προστασίας δεδομένων

Παράνομη θεωρούν οι γερμανικές υπηρεσίες προστασίας προσωπικών δεδομένων τη χρήση του Google Analytics, της υπηρεσίας που παρουσιάζει τα «δημογραφικά χαρακτηριστικά» των επισκεπτών ιστοσελίδων.

Το Google Analytics χρησιμοποιείται για τη δημιουργία «προφίλ» των επισκεπτών συγκεκριμένων ιστοσελίδων, εξακριβώνοντας όχι μόνο το πόσοι και από πού είναι οι επισκέπτες τους, αλλά και το «διαδικτυακό» ιστορικό τους. Έτσι, ο ιδιοκτήτης της ιστοσελίδας ή ο όποιος ενδιαφερόμενος μπορεί να σχηματίσει μία εικόνα των επισκεπτών της και των προτιμήσεών τους.

Οι γερμανικές υπηρεσίες προστασίας προσωπικών δεδομένων όμως, τόσο σε ομοσπονδιακό επίπεδο όσο και σε διάφορα κρατίδια, θεωρούν ότι η χρήση του Google Analytics αντιτίθεται στο γερμανικό δίκαιο.

Σύμφωνα με την εφημερίδα Zeit, περίπου το 13% των γερμανικών ιστοσελίδων χρησιμοποιούν την υπηρεσία -ανάμεσά τους φαρμακευτικές εταιρείες, πολιτικά κόμματα και ΜΜΕ. Μεταξύ άλλων, το νομικό πρόβλημα δημιουργείται από το κατά πόσον η διεύθυνση IP, η «προσωπική υπογραφή» του κάθε υπολογιστή στο διαδίκτυο, αποτελεί δεδομένο «προσωπικώς συσχετίσιμο». Οι γερμανικές υπηρεσίες θεωρούν πως αυτό συμβαίνει ενώ η Google το βλέπει διαφορετικά, αλλά φαίνεται ότι και η γερμανική νομολογία παρουσιάζεται εξίσου αμφίσημη.

Οι υπηρεσίες φοβούνται ότι η Google θα μπορούσε να δημιουργήσει «προφίλ» εκατομμυρίων χρηστών του διαδικτύου, τα οποία θα συμπεριλαμβάνουν τα ενδιαφέροντά τους, τις συνήθειες ζωής τους, την καταναλωτική τους συμπεριφορά και τις πολιτικές ή ακόμη και σεξουαλικές προτιμήσεις τους.

Οι χρήστες, τονίζουν σύμφωνα με το δημοσίευμα οι γερμανικές υπηρεσίες, δεν έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν ενεργητικά τη μη υπαγωγή τους στο λογισμικό (opt-out), χωρίς το οποίο «δεν στέκει τίποτα». Εξίσου ενοχλημένες παρουσιάζονται οι υπηρεσίες με το γεγονός ότι τα προσωπικά δεδομένα μπορούν να γίνουν αντικείμενο επεξεργασίας από εταιρείες ή φορείες επί αμερικανικού εδάφους.

Η Google υποστηρίζει ότι η επεξεργασία των δεδομένων στις ΗΠΑ καλύπτεται απολύτως από τη συμφωνία «Safe Harbour» μεταξύ Ευρώπης και Ουάσιγκτον, ενώ θεωρεί περιττό το «opt-out» καθώς οι χρήστες μπορούν «να απενεργοποιήσουν τα cookies».

Newsroom ΔΟΛ

ΑΚΡΑΙΑ ΚΑΙΡΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ - Παρελθόν, παρόν & μέλλον

Οι πρώτες ενδείξεις για απόκλιση των κλιματικών παραμέτρων από τη μακροπρόθεσμη μέση τους τιμή ξεκίνησαν προς το τέλος της δεκαετίας του ΄70. Τα δύο φαινόμενα, που έδωσαν ιδιαίτερη ώθηση στην επιστημονική έρευνα και ανησύχησαν τους επιστήμονες, ήταν "η τρύπα του όζοντος" και "το φαινόμενο του θερμοκηπίου". Με την πάροδο του χρόνου, έκαναν την εμφάνισή τους τα λεγόμενα "ακραία καιρικά φαινόμενα", όπως οι παρατεταμένοι καύσωνες, οι μεγάλες πλημμύρες και οι απροσδόκητες χιονοπτώσεις τα τελευταία χρόνια στο μέσο του καλοκαιριού σε μερικές ευρωπαϊκές χώρες. Στην Ελλάδα, η συστηματική παρακολούθηση των αλλαγών του κλίματος ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του ΄90, όταν η χώρα μας πλήγηκε από παρατεταμένες ξηρασίες, που είχαν σαν αποτέλεσμα τη δραστική μείωση των υδάτινων αποθεμάτων της χώρας.
Τη διεθνή επιστημονική κοινότητα έχει απασχολήσει και συνεχίζει να απασχολεί το γενικότερο ερώτημα αν ο ανθρώπινος παράγοντας ενέχεται, και κατά πόσο, στις παρατηρούμενες μεταβολές του καιρού. Η επιστημονική έρευνα έχει καταλήξει σε δύο διϊστάμενες απόψεις. Η πρώτη, και αποδεκτή από τις κυβερνήσεις πολλών κρατώ,, θεωρεί ότι οι ανεξέλεγκτες ανθρώπινες δραστηριότητες κατάφεραν ένα πλήγμα στην "οικολογική ισορροπία του πλανήτη" με τα γνωστά αποτελέσματα που βιώνουμε τα τελευταία δέκα χρόνια. Η δεύτερη επιστημονική άποψη δέχεται ότι ο ανθρώπινος παράγοντας παίζει κα΄ποιο ρόλο στις κλιματικές αλλαγές, αλλά η προσοχή πρέπει να επικεντρωθεί κυρίως σε εξωγήινα αίτια κύρια. Σταχυολογώντας τα αποτελέσματα των παραπάνω ερευνητικών προσπαθειών, η ελληνική επιστημονική έρευνα έχει στρέψει το ενδιαφέρον της στη διερεύνηση της επίδρασης στον ελλαδικό χώρο των ακραίων καιρικών φαινομένων που συμβαίνουν μακράν της χώρας μας.
Γίνεται πολύς λόγος για το απόλυτα φυσιολογικό φαινόμενο του "Ελ Νίνιο", μιας οριζόντιας παλινδρομικής κίνησης της επιφανειακής θερμοκρασίας των υδάτων του Ν. Ειρηνικού Ωκεανού. Επειδή η περιοδικότητα και η ένταση του "Ελ Νίνιο" δεν είναι σταθερές, δημιουργούνται εστίες ανωμαλίες στα καιρικά φαινόμενα, που μπορεί να συμβάλουν στις κλιματικές αλλαγές του πλανήτη μας, λόγω της γνωστής αλληλεπίδρασης ωκεανών και ατμόσφαιρας. Επειδή το "Ελ Νίνιο" είναι ένα φαινόμενο μεγάλης κλίμακας του νότιου ημισφαιρίου, αναζητούνται οι παράγοντες εκείνοι που είτε επιφέρουν αλλαγές στην περιοδικότητά του είτε μεταβάλλουν την έντασή του. Οι ποικίλλες, λοιπόν, μελέτες έχουν δείξει την ύπαρξη συσχέτισης, άλλοτε ισχυρής και άλλοτε ασθενούς, του "Ελ Νίνιο" με κατά τόπους ακραία καιρικά φαινόμενα. Για παράδειγμα, στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι σφοδροί τυφώνες έχουν συσχετισθεί με την απουσία ή όχι του "Ελ Νίνιο". Σχετικά με την περιοχή της Ευρώπης δεν είναι ακόμα ξεκάθαρα τα πράγματα. Θα πρέπει, δε, να είμαστε πολύ συγκρατημένοι στην πιθανότητα επίδρασης του "Ελ Νίνιο" στη χώρα μας και γενικά τη Ν.Α. Ευρώπη.


Ενεργειακό ισοζύγιο

Όσον αφορά τη διερεύνηση των πραγματικών αιτιών δημιουργίας των κλιματικών μεταβολών, υφίσταται η άποψη της διαταραχής του ενεργειακού ισοζυγίου της γης. Με τον όρο αυτό εννοούμε το ποσό ενέργειας του ήλιου που εισέρχεται στην ατμόσφαιρα σε σχέση με εκείνο που εκπέμπει από τη γη προς το διάστημα. Σε μια "φυσική" ατμόσφαιρα το 70% της εισερχόμενης στη γήινη ατμόσφαιρα ηλιακής ενέργειας απορροφάται από τη γη και την ατμόσφαιρά της, ενώ το υπόλοιπο 30% επανεκπέμπεται προς το διάστημα σε μορφή θερμότητας (υπέρυθρη ακτινοβολία). Το ενεργειακό ισοζύγιο έχει σαν συνέπεια τη διατήρησης του θερμικού ισοζυγίου στην ατμόσφαιρα, δηλαδή τη διατήρηση της κατανομής της θερμοκρασίας μέσα στην ατμόσφαιρα σε οριζόντια και κατακόρυφη έννοια. Όταν, για κάποιο λόγο, διαφοροποιηθούν τα ποσά απορρόφησης και επανεκπομπής της ακτινοβολίας, μεταβάλλεται τοπικά το ενεργειακό (και το θερμικό) ισοζύγιο. Έτσι, δημιουργείται μεταβολή στην κατανομή της απορροφούμενης και επανεκπεμπόμενης ενέργειας, γεγονός που μπορεί να δημιουργήσει δυνάμεις ικανές να οδηγήσουν σε ασυνήθιστα (για την εποχή ή την περιοχή) καιρικά φαινόμενα. Το αποτέλεσμα είναι να λέμε ότι "ο καιρός τρελάθηκε". Μία από τις κύριες αιτίες διατάραξης της ισορροπίας του ενεργειακού ισοζυγίου έχει φανεί ότι είναι η εισαγωγή στην ατμόσφαιρα θεϊκών αερολυμάτων ανθρωπογενούς προέλευσης.
Με αφορμή την συνύπαρξη των δύο αντίθετων επιστημονικών απόψεων, έχουμε και τις διαφορετικές τοποθετήσεις τους επί του θέματος του ενεργειακού ισοζυγίου. Η μια μερίδα επιστημόνων πιστεύει ότι αυτό επηρεάζει αρνητικά από τον άνθρωπο σε διαφορετικό βαθμό κατά τόπους. Η άλλη θεωρεί ότι το ποσοστό στο οποίο ο άνθρωπος συμβάλλει αρνητικά ανάγεται στο 10% ενώ το υπόλοιπο 90% οφείλεται, κατά κύριο λόγο, στις επιδράσεις του ήλιου. Ο ήλιος, με το γνωστό 11ετή κύκλο των ηλιακών κηλίδων, αλλά και άλλους με πολύ μεγαλύτερη περίοδο (π.χ. 80 ή 160 ετών), καθορίζει την άφιξη μεγαλύτερου ή μικρότερου ποσού ενέργειας στη γη και επηρεάζει το ενεργειακό ισοζύγιο, όχι σε ποσοστιαία, αλλά ποσοτική βάση.


Το μέλλον των κλιματικών μεταβολών

Η φύση είναι φτιαγμένη για αυτοπροσαρμογή και αυτοκάθαρση. Οι κλιματικές αλλαγές θα συνεχίσουν να υφίστανται στα πλαίσια που εκδηλώνονται και σήμερα, αλλά κάτω από τα σημερινά δεδομένα η φύση μπορεί να βρει στο μέλλον νέα ισορροπία. Το επόμενο στάδιο που μπορεί να δημιουργήσει αυξημένη ανησυχία είναι η περίπτωση μεταβολής (ή ανατροπής) των σημερινών δεδομένων και η μετατροπή των κλιματικών αλλαγών από τοπικές σε περιοχικές. Να έχουμε, για παράδειγμα, ταυτόχρονες πλημμύρες σε όλη την Α. Μεσόγειο ή να εκδηλωθεί μια θεομηνία σε ομάδα γειτονικών κρατών ή ακόμα και σε ολόκληρη ήπειρο.
Προσωπικά, και με κάθε επιφύλαξη, θα έβλεπα έναν τέτοιο κίνδυνο να είναι ορατός μετά το πέρας μιας εικοσαετίας. Και αυτή τη θέση την υποστηρίζω υπό την προϋπόθεση ότι για τα επόμενα είκοσι χρόνια θα συνεχίσουμε να έχουμε άνοδο της θερμοκρασίας σε πλανητικό επίπεδο, όπως πολλά μοντέλα προβλέπουν, με το ρυθμό των τελευταίων δεκαετιών.


Τρύπα του όζοντος

Είναι γνωστό πως η δημιουργία τρύπας (λέπτυνσης) στη στοιβάδα του όζοντος έχει ανθρωπογενή προέλευση και οφείλεται στη συσσώρευση χημικών ουσιών στη στρατόσφαιρα (των χλωροφθορανθράκων κύρια που περιέχονται σε συσκευασίες με τη μορφή σπρέϋ και τα ψυγεία). Το στρατοσφαιρικό όζον επιδρά ευεργετικά μειώνοντας την επίδραση της επιβλαβούς υπεριώδους ακτινοβολίας. Αυτό σημαίνει ότι αν οι υπεριώδεις ακτίνες του ηλίου έφταναν στην επιφάνεια της γης με αμείωτη ένταση, η ζωή θα ήταν υπό αίρεση. Αν, λοιπόν, δεν λάβουμε άμεσα μέτρα, η ανθρώπινη ύπαρξη, σε ένα όχι και τόσο μακρινό μέλλον, θα μπει σε μεγάλες περιπέτειες. Ήδη, οι καρκίνοι του δέρματος έχουν αυξηθεί δραματικά σε παγκόσμιο επίπεδο.
Σε σχέση με τις κλιματικές αλλαγές, θα ήθελα να σημειώσω ότι η τρύπα του όζοντος δεν είναι το κυρίαρχο γενεσιουργό αίτιο, το οποίο οδηγεί τα καιρικά φαινόμενα. Οι παρεκτροπές που παρατηρούνται στα καιρικά φαινόμενα, εκτός της διαταραχής του ενεργειακού ισοζυγίου και του φαινομένου Ελ Νίνιο, έχουν σχέση με το φαινόμενο του θερμοκηπίου, δηλαδή, την αύξηση της επιφανειακής θερμοκρασίας του πλανήτη μας. Λόγω της αύξησης στο ρυθμό της εκπεμπόμενης (θερμικής) ακτινοβολίας υπάρχει μια άνοδος της θερμοκρασίας, στο ύψος, όπου συσσωρεύεται αυτή η ενέργεια. Με τον αυξανόμενο ρυθμό στο πάχος της "θέρμης" στοιβάδας στην ατμόσφαιρα έχει παρατηρηθεί μια γενικότερη αύξηση της επιφανειακής θερμοκρασίας κατά 0,3-0,6 βαθμούς Κελσίου από τις αρχές του 20ου αιώνα μέχρι σήμερα, ενώ προβλέπεται πως, έως τα μέσα του 21ου αιώνα, η επιφανειακή θερμοκρασία του πλανήτη μας θα αυξηθεί παραπέρα κατά 1-3 βαθμούς Κελσίου. Κύριο αίτιο του φαινομένου του θερμοκηπίου είναι η αυξανόμενη εκπομπή διοξειδίου του άνθρακα και μεθανίου (των δύο κύριων θερμοκηπιακών αερίων, όπως ονομάζονται) είπε από βιομηχανική δραστηριότητα είτε από την ανεξέλεγκτη καύση δασών και βιομάζας.


Ακραία καιρικά φαινόμενα

Ένας μεγάλος κίνδυνος, που θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε, είναι οι παρατεταμένες ξηρασίες, φαινόμενο που ζήσαμε, ήδη, στις αρχές της δεκαετίας του ΄90 και ενδέχεται να επιστρέψει δριμύτερο. Δεύτερη πληγή είναι οι πυρκαγιές των δασών που, ευνοημένες από παρατεταμένες ξηρασίες, θα επιφέρουν όλο και πιο ολέθρια αποτελέσματα στα δάση και το οικοσύστημα γενικότερα. Ένας τρίτος κίνδυνος, λιγότερα άμεσος, είναι αυτός της ερημοποίησης. Συνθήκες ερημοποίησης δημιουργούνται όταν το κλίμα μιας περιοχής μεταβληθεί και μοιάζει με αυτό της ερήμου, δηλαδή, παρουσιάζει μεγάλη θερμοκρασία την ημέρα και πολύ μικρή τη νύκτα, ενώ οι βροχοπτώσεις μειωθούν αισθητά (έως μηδενικές). Οι γεωπονοδασολόγοι που χρησιμοποιούν τεχνολογία, έχουν παρουσιάσει στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία έχει αρχίσει να εμφανίζεται το φαινόμενο της ερημοποίησης στο νοτιοανατολικό άκρο της Κρήτης. Ένα τέτοιο φαινόμενο, για να αναπτυχθεί, χρειάζεται περίοδο δεκαετιών, ίσως και αιώνα. Στο παράδειγμα της Κρήτης συγκεκριμένα, μπορεί να επεκταθούν οι συνθήκες ερημοποίησης σε μία μικρή λωρίδα που να καλύπτει όλο το νότιο τμήμα του νησιού. Αν συνεχιστεί η ανάπτυξη της ερημοποίησης με τον ίδιο ρυθμό, είναι πιθανό στο μέλλον το φαινόμενο αυτό να συμπεριλάβει όλη την Κρήτη. Εκτός των παραπάνω συνεπειών,ασυνήθιστες πλημμύρες, χιονοπτώσεις και μη αναμενόμενες αυξομειώσεις της θερμοκρασίας θα συνεχίσουν να παρατηρούνται και στο μέλλον, αν ο άνθρωπος δεν λάβει δραστικά και αποτελεσματικά μέτρα σε παγκόσμια κλίμακα για το κομμάτι εκείνο που τον αφορά και τον ενοχοποιεί στις κλιματικές αλλαγές.


Κλιματικές μεταβολές, πραγματικότητα ή ψευδαίσθηση;

Αλλά το μεγάλο ερώτημα είναι: οδεύουμε πραγματικά προς τα εκεί ή όχι; Η απάντηση, προς το παρόν, είναι δυνατόν να δοθεί από μέντιουμ μόνο. Οι παρούσες προβλέψεις των μοντέλων για επιδείνωση των κλιματικών αλλαγών θα μπορέσουν να πιστοποιηθούν ή να απορριφθούν από τις επερχόμενες γενεές κατά πάσα πιθανότητα. Το γεγονός, όμως, ότι και στο μακρινό παρελθόν έχουν υπάρξει ακραία (με τη σημερινή έννοια) καιρικά φαινόμενα,μας θέτει και τη διάσταση της ψευδαίσθησης.

Πηγή: Περιοδικό ΕΡΕΥΝΩΝΤΑΣ

Ανακλήθηκαν εμβόλια στον Καναδά

Ασυνήθιστος αριθμός «σοβαρών» αλλεργικών αντιδράσεων στο εμβόλιο κατά του ιού H1N1 της πανδημικής νέας γρίπης καταγράφηκε πρόσφατα στον Καναδά, όπου ανακλήθηκε μια παρτίδα εμβολίων φαρμακευτικού ομίλου, όπως ανακοίνωσε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.
«Ένας ασυνήθιστος αριθμός σοβαρών αλλεργικών αντιδράσεων στο εμβόλιο καταγράφηκαν στον Καναδά», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο εκπρόσωπος του ΠΟΥ Τόμας Έιμπραχαμ. «Οι καναδικές αρχές ανακάλεσαν μια παρτίδα του εμβολίου» και «διεξάγουν τις έρευνες» που είναι απαραίτητες για να διαπιστωθούν τα αίτια αυτών των αλλεργιών, πρόσθεσε ο εκπρόσωπος χωρίς να διευκρινίσει τον ακριβή αριθμό των σοβαρών κρουσμάτων που εντοπίσθηκαν.
Ο ίδιος διαβεβαίωσε ότι ο ΠΟΥ δεν συνιστά αυτή τη στιγμή να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στα εμβόλια και δεν αλλάζει τις συστάσεις του σχετικά μ' αυτά. Ο βρετανικός φαρμακευτικός όμιλος από την πλευρά του ανακοίνωσε ότι «συνεχίζει να ερευνά» τους λόγους για τους οποίους μία παρτίδα του εμβολίου του κατά της πανδημικής νέας γρίπης H1N1 προκάλεσε κατά τα φαινόμενα σοβαρές αλλεργικές αντιδράσεις σε ορισμένα άτομα στον Καναδά.
Η Εσθονία κατέγραψε το πρώτο θύμα της από τον ιό της γρίπης Η1Ν1 στο πρόσωπο ενός 13χρονου αγοριού, όπως ανακοίνωσε το υπουργείο Κοινωνικών Υποθέσεων της βαλτικής χώρας.
Το παιδί εξέπνευσε στο νοσοκομείο τις πρωινές ώρες της Τρίτης, ενώ συμπτώματα παρουσίασε την περασμένη Παρασκευή, τονίζεται στο ανακοινωθέν. Το υπουργείο όμως δεν διευκρινίζει εάν ο ιός Η1Ν1 προκάλεσε άλλες επιπλοκές στον οργανισμό του αγοριού.
Σύμφωνα με την κρατική τηλεόραση, το αγόρι δεν έπασχε από κάποια χρόνια ασθένεια, αλλά είχε την ατυχία να προσβληθεί να πνευμονία σχεδόν ταυτόχρονα με τη νέα γρίπη Α.
Οι αρχές τονίζουν ότι από τον περασμένο Μάιο έχουν καταγραφεί 269 κρούσματα της γρίπης Α στην Εσθονία, η οποία στην πλειονότητά της πλήττει παιδιά ηλικίας 10-19 ετών.
Παράλληλα, το δεύτερο θύμα από τη νέα γρίπη Α θρηνεί η Ρουμανία. Πρόκειται για μια 58χρονη γυναίκα από το Μποτοσάνι, στη βορειοανατολική Ρουμανία, όπως ανακοίνωσε το υπουργείο Υγείας της Ρουμανίας, χωρίς να δώσει στη δημοσιότητα περισσότερες λεπτομέρειες.
Το τελευταίο 24ωρο επιβεβαιώθηκαν άλλα 190 κρούσματα νέας γρίπης, ανεβάζοντας το συνολικό αριθμό σε 2.258. Ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Υγείας, Αντριαν Στρέινου - Τσέρτσελ, προειδοποίησε πως ο ιός της νέας γρίπης έγινε ακόμα πιο επιθετικός και δήλωσε πως η κατάσταση είναι κρίσιμη, αφού - όπως είπε - «3.300 μέχρι 6.000 άτομα στη χώρα μπορεί να πεθάνουν από τον ιό της νέας γρίπης».
Στο μεταξύ, Με γεωμετρική πρόοδο αυξάνονται τα κρούσματα της νέας «γρίπης των χοίρων» στις χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ συνεχίζονται κανονικά και οι εμβολιασμοί του πληθυσμού. Συγκεκριμένα, όπως αναφέρει δημοσίευμα της ιστοσελίδας της Ντόιτσε Βέλε («ΝΒ»), περίπου 5 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν ήδη εμβολιαστεί στην ΕΕ και οι αρμόδιοι έχουν καταγράψει μόνον «ελαφρές» παρενέργειες.
Παρόλα αυτά, η καχυποψία των Ευρωπαίων πολιτών - και όχι μόνον - έναντι του εμβολίου παραμένει. Στον αντίποδα, 15.000 νέα κρούσματα της γρίπης καταγράφονται κάθε εβδομάδα μόνο στη Γερμανία.
Σύμφωνα, μάλιστα, με το επιδημιολογικό Ινστιτούτο Ρόμπερτ Κοχ, ο αριθμός αυτός αφορά μόνον στα κρούσματα που έχουν επιβεβαιωθεί εργαστηριακά.
Σύμφωνα με τις ιατρικές αρχές των 27 χωρών μελών, όσοι εμβολιάζονται κατά της γρίπης Α, μπορεί να εμφανίσουν ορισμένες «ελαφρές» παρενέργειες, όπως πυρετός, πονοκέφαλος, ζαλάδα κι αλλεργικές αντιδράσεις. Συνεκτιμώντας τα στοιχεία αυτά, οι ειδικοί του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (EMEA), αποφάνθηκαν πως τα τρία εμβόλια που κυκλοφορούν στην αγορά, Focetria, Pandemrix και Celvapan, είναι ασφαλή.
Προσωπική υπόθεση ο εμβολιασμός αλλά
Πεπεισμένος, σε ό,τι αφορά στην ποιότητα και των τριών εμβολίων, εμφανίστηκε και ο εκπρόσωπος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), Γκρέγκορι Χαρντλ.
Μάλιστα, μιλώντας στη «ΝΒ», δήλωσε χαρακτηριστικά: «Πιστεύουμε πως όλα τα εμβόλια, που έχουν λάβει άδεια, είναι ασφαλή».
Ο Χαντλ ανέφερε, επίσης, πως σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του ΠΟΥ, οι θάνατοι που συνδέονται με την γρίπη Α φθάνουν στους 6.750 ανά τον κόσμο. Τα περισσότερα θύματα καταγράφονται στη βόρεια και τη νότια Αμερική, ενώ στην Ευρώπη έχουν χάσει τη ζωή τους περίπου 350 άνθρωποι. Παρόλα αυτά, παραδέχτηκε πως οι Ευρωπαίοι πολίτες, που δεν ανήκουν στις λεγόμενες ευπαθείς ομάδες, παραμένουν καχύποπτοι απέναντι στο εμβόλιο.
Τι προτείνει, όμως, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας; «Είναι βέβαια προσωπική υπόθεση του καθενός, το εάν θα κάνει ή όχι το εμβόλιο», πρόσθεσε ο Γκρέγκορι Χάρντλ και συνέχισε: «Για μας η λογική του εμβολίου είναι ξεκάθαρη: να αποφύγουμε θανάτους και παρενέργειες. Όπου, πάντως, έχουν σημειωθεί παρενέργειες είναι ελαφράς μορφής».

Πηγή: www.pathfinder.gr

Τα παράκτια οικοσυστήματα της Ελλάδας κινδυνεύουν

Έκθεση του Εθνικού Κέντρου Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης (ΕΚΠΑΑ), αναφέρει ότι εννέα παράκτιες περιοχές της χώρας είναι ιδιαίτερα ευαίσθητες στον ευτροφισμό που δημιουργείται εξαιτίας της ρύπανσης, σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας «Καθημερινή».

Ο Κόλπος της Ελευσίνας, ο Εσω Σαρωνικός Κόλπος, ο Κόλπος της Θεσσαλονίκης, ο Αμβρακικός και η Λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου, κινδυνεύουν από το φαινόμενο του ευτροφισμού, ενώ ο Παγασητικός Κόλπος, ο Αργολικός, ο Πατραϊκός και ο Κόλπος του Ηρακλείου, επηρεάζονται σημαντικά από το ίδιο φαινόμενο, αλλά και από επίγειες δραστηριότητες.

Ευτροφισμός είναι η αυξημένη συγκέντρωση θρεπτικών στοιχείων που «πολλαπλασιάζει» άλγες και βακτήρια, τα οποία «κλέβουν» το οξυγόνο από τα ψάρια.

Κάθε χρόνο, η ευφορία που προκαλείται από την αναγγελία των Γαλάζιων Σημαιών για τις ελληνικές τουριστικές ακτές (φέτος 430), θέτει στο περιθώριο την κατάσταση που αποκαλύπτει, το Εθνικό Πρόγραμμα Συστηματικής Παρακολούθησης Θαλάσσιας Ρύπανσης με μετρήσεις σε 139 σημεία των ελληνικών θαλασσών, στο πλαίσιο του Μεσογειακού προγράμματος MEDPOL.

Τα τελευταία αποτελέσματα του προγράμματος, δείχνουν ότι τα περιβαλλοντικά προβλήματα στα παράκτια οικοσυστήματα, οφείλονται κυρίως στα επεξεργασμένα αστικά και βιομηχανικά υγρά απόβλητα που δέχονται και στις απορροές από τις γεωργικές περιοχές.

Κύρια πηγή αζώτου στα παράκτια οικοσυστήματα είναι οι γεωργικές απορροές που συνεισφέρουν από το 45% (στα νησιά του Αιγαίου) μέχρι 70% (στην ανατολική Πελοπόννησο) του συνολικού φορτίου.

Στο Κόλπο της Ελευσίνας παρατηρείται η μεγαλύτερη ρύπανση, αφού εκεί καταλήγουν ανεπεξέργαστα βιομηχανικά υγρά απόβλητα από ναυπηγεία, διυλιστήρια πετρελαίου, βιομηχανία τσιμέντου, χαρτιού, απορρυπαντικών και τροφίμων.

Στον Εσω Σαρωνικό Κόλπο,ο οποίος δέχεται επεξεργασμένα αστικά υγρά απόβλητα της πρωτεύουσας και επεξεργασμένα βιομηχανικά απόβλητα, παρατηρούνται, περιστασιακά, φαινόμενα ευτροφισμού και υψηλότερες συγκεντρώσεις οργανοκασσιτερούχων ενώσεων.

Ο Κόλπος της Θεσσαλονίκης δέχεται επεξεργασμένα αστικά και βιομηχανικά απόβλητα της πόλης και της Βιομηχανικής Περιοχής Καλοχωρίου, ενώ ο Αμβρακικός δέχεται τα λύματα της Άρτας, αλλά και γεωργικές απορροές.

Η Λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου δέχεται τα μερικώς επεξεργασμένα λύματα της πόλης και γεωργικές απορροές, που σε συνδυασμό με τα αβαθή νερά την καθιστούν επιρρεπή στον ευτροφισμό.

Ο Παγασητικός Κόλπος εμφανίζει κατά καιρούς υψηλές συγκεντρώσεις θρεπτικών και οργανικού φορτίου που συνδέονται με περιστατικά ευτροφισμού και υψηλές συγκεντρώσεις βαρέων μετάλλων.

Σύμφωνα με μελέτες που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια δείχνουν ότι ο ευτροφισμός, τα βαρέα μέταλλα και η τουριστική ανάπτυξη είναι οι κυριότερες απειλές και για λιβάδια Ποσειδωνίας (υποθαλάσσια φυτά).

Πηγή: econews

Οι λάμπες διαρκείας χάνουν τη φωτεινότητά τους;

Οι λαμπτήρες εξοικονόμησης ενέργειας μπορεί να χάσουν μέχρι και 40% της φωτεινότητάς τους σε λίγα χρόνια, εξαιτίας ενός σχεδιαστικού λάθους, σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας Ελευθεροτυπία, η οποία επικαλείται νέα βρετανική μελέτη του Ινστιτούτου Μηχανολογίας και Τεχνολογίας.

Αυτό σημαίνει ότι εκατομμύρια λαμπτήρες φθορισμού πιθανότατα θα χρειαστεί να αντικατασταθούν πριν την ημερομηνία λήξης τους.

Οι λάμπες διαρκείας χρησιμοποιούν το ένα πέμπτο περίπου της ενέργειας των συμβατικών λαμπτήρων, γεγονός που σημαίνει ότι εξοικονόμηση χρημάτων για τον καταναλωτή και προστασία του περιβάλλοντος.

Ωστόσο, όπως αναφέρει το δημοσίευμα, η νέα μελέτη προειδοποιεί ότι ακόμα και οι ποιοτικές λάμπες εξοικονόμησης ενέργειας χάνουν σημαντικό μέρος από τη φωτεινότητά τους με το πέρασμα του χρόνου, το οποίο μπορεί να φθάσει και το 20% από τη συνολική διάρκεια των 8.000 ωρών ζωής τους.

Οι πιο χαμηλής ποιότητες λάμπες διαρκείας ενδέχεται να χάσουν ακόμα μεγαλύτερο ποσοστό, έως το 40%, με συνέπεια η λάμπα να είναι στην αρχή φωτεινή όσο μια παραδοσιακή λάμπα 100 βατ, αλλά να καταλήγει να βγάζει φως όσο μια λάμπα 60 βατ.

Σύμφωνα με την έκθεση του Ινστιτούτου Μηχανολογίας και Τεχνολογίας, ορισμένοι κατασκευαστές τέτοιων λαμπτήρων «φουσκώνουν» σκοπίμως, στις διαφημίσεις τους, την ποσότητα φωτός που εξ αρχής βγάζει η λάμπα.

Οι λάμπες διαρκείας εκπέμπουν φως όταν το ηλεκτρικό ρεύμα περάσει μέσα από ένα σωλήνα γεμάτο με αέριο. Το αέριο λάμπει με υπεριώδη ακτινοβολία, που φωτίζει την επικάλυψη λευκού φωσφόρου στο εσωτερικό του σωλήνα.

Το πρόβλημα, κατά τους Βρετανούς ερευνητές είναι ότι σταδιακά αυτή η επικάλυψη χάνει ένα μέρος από την ικανότητά της να φωτίζεται και ως εκ τούτου η λάμπα γίνεται πιο αχνή.

Άλλες λάμπες εξοικονόμησης ενέργειας, όπως αλογόνου ή LED, δεν παρουσιάζουν ανάλογο πρόβλημα.

Πήγη: econews